ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Cryptolepis buchanani Roem.&Schult.
ชื่อวงศ์ : PERIPLOCACEAE
ชื่ออื่น : กวน (ฉาน-แม่ฮ่องสอน) เครือเถาเอ็น (เชียงใหม่) ตีนเป็ดเครือ (ภาคเหนือ) เมื่อย (ภาคกลาง)
นอออหมี (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) หญ้าลิเลน (ปัตตานี) หมอนตีนเป็ด (สุราษฎร์ธานี)
เป็นไม้เลื้อย อายุหลายปี ทุกส่วน มีน้ำยางสีขาว
ใบ : รูปรีแกมขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ออกตรงข้ามกัน
ช่อดอกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกเล็ก กลีบดอกสีขาวอมเหลืองอ่อน มี 5 กลีบ ปลายเมล็ดมีขนฟูช่วยในการกระจายพันธุ์
ประโยชน์ : ยอดอ่อนต้มกินกันน้ำพริก อาหารรสจัดต่าง ๆ หรือใส่ในแกงจืด แกงเลียง มีให้กินตลอดปี
สรรพคุณทางสมุนไพร : ทั้งต้นนำมานึ่งทำเป็นลูกประคบแก้ปวดเมื่อย ทำให้เส้นเอ็นหย่อน แก้กระษัย บำรุงเส้นเอ็น หรืออาการปวดบวมฟกช้ำ กระดูกแตกหัก ในต่างประเทศใช้ลำต้นเป็นส่วนผสมในน้ำมันใส่ผมเพื่อช่วยบำรุงรากผม ป้องกันรังแค เมล็ดช่วยขับลมในลำไส้ แก้ปวดท้อง แน่นจุกเสียด
การขยายพันธุ์ : เถาเอ็นอ่อนชอบดินร่วน ระบายน้ำดี มีแสงแดดตลอดวัน ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดหรือปักชำกิ่ง ควรทำค้างไม้ให้เลื้อยพันหมั่นตัดแต่งทรงพุ่มอยู่เสมอ สามารถปลูกเป็นไม้ริมรั้วหรือเป็นซุ้มไม้ประดับได้
นิเวศวิทยา : พบทั่วทุกภาคในไทย
