ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Cucumis sativus L.

เป็นไม้เลื้อย อายุสั้น ลำต้นเป็นเหลี่ยม ทุกส่วนของต้นมีขนแข็งปกคลุมมีมือจับ

ใบ : คล้ายรูปหัวใจ ขอบใบหยักเว้าตื้น ๆ 3 – 5 แฉก

ดอก : แยกเพศอยู่ร่วมต้นเดียวกัน โดยดอกเพศผู้จะผลิบานก่อนดอกเพศเมีย กลีบเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก สีเหลือง ดอกเพศเมียมีรังไข่รูปรีแหละมีหนามเล็กๆ ปกคคุมอยู่ใต้วงกลีบ

ผล : เมื่อติดผลรังไข่จะขยายขนาดเป็นผลรูทรงกระบอกทรงกลม มีลายสีเขียวอ่อนและหนามเล็ก ๆ เมื่อสุกแก่เปลี่ยนเป็นรหัสสีเหลืองเข้ม ภายในมีรูปมเม็ดรูปหยดน้ำแบน ๆ จำนวนมาก

ชื่อวงศ์ : CUCURBITACEAE

ประโยชน์ : แตงกวานอกจากกินผลอ่อนเป็นผักสดหรือนำมาประกอบอาหารแล้วผลแก่ยังนำมาประกอบอาหารได้หลายอย่าง ทั้งแกงส้ม แกงเลียงหรือนำมาผัดกับผักชนิดอื่น ๆ โดยนำมาปอกเปลือกและคว้านไส้กลางที่เป็นเมล็ดออก อร่อยไม่แพ้แตงกวาอ่อน

สรรพคุณทางสมุนไพร : รากนำมาต้มน้ำดื่มเป็นยาระบายและทำให้อาเจียนดอกตากแห้งต้มน้ำดื่มแก้โรคดีซ่าน หรือบดเป็นผงพ่นแผลในจมูกผลเป็นยาระบาย ช่วยขับปัสสาวะ ขับเหงื่อ และน้ำนม ส่วนเมล็ด ช่วยขับปัสสาวะและแก้ไอ น้ำมันจากเมล็ดนำมาประกอบอาหารได้เช่นกัน

การขยายพันธุ์ : แตงกวาปลูกเลี้ยงง่าย ชอบดินร่วน ระบายน้ำดี มีแสงแดดตลอดวัน ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ประมาณ 7 วัน ต้นจะงอกและเจริญเติบโตต่อไป ควรทำค้างให้เลื้อยพัน และหมั่นดูแลไม่ให้มีเพลี้ยมาทำลาย ก็จะได้กินผลแน่นอน

นิเวศวิทยา : มีถิ่นกำเนิดในแถบหิมาลายัน